pri222020
Veti të mundshme antitumorale të metforminës. Dëshmitë nga një shqyrtim i ri.
Në një botim të kohëve të fundit, janë mbledhur të gjitha studimet e disponueshme për marrëdhëniet midis metforminës dhe kancerit, duke ia nënshtruar ato një metodologjie të veçantë statistikore (shqyrtim ombrellë): një përmbledhje e rishikimeve sistematike dhe meta-analizave ekzistuese për të vlerësuar forcën e të dhënave, lehtësuar interpretimin e saktë të rezultateve dhe identifikimin e mënyrës më të mirë për përkthimin e provave në praktikën klinike.
"Metformina është medikament oral i linjës së parë për trajtimin e diabetit melit tip 2 (DM2), falë efikasitetit të tij të provuar, profilit të shkëlqyer të sigurisë dhe kostos së ulët", kujton Marianna Galetta (Klinika e Endokrinologjisë, Zona Vasta 5 - San Benedetto del Tronto).
"Përveç aktivitetit të njohur hipoglicemik," shton ajo, "vetitë e tjera terapeutike të metforminës janë të njohura prej kohësh. Mendoni për veprimin pozitiv në sistemin kardiovaskular në pacientët me DM2 dhe mbi fertilitetin në rastet e sindromës së vezores policistike". (Holman RR, et al. N Engl J Med 2008; Tso LO, et al. Cochrane Database Syst Rev 2014). "Edhe më interesant është efekti i tij i mundshëm në parandalimin e tumoreve dhe mbijetesën e pacientëve me kancer" nënvizon Galetta. "Studime të shumta epidemiologjike kanë treguar që diabeti ekspozon ndaj një rreziku më të madh për kancere të ndryshme, veçanërisht për kancer të gjirit, kolorektal, kancer të pankreasit dhe kancer endometrial. Shumë studime kanë treguar një rrezik më të ulët të kancerit në pacientët që marrin metforminë, duke sugjeruar se medikamenti mund të ketë efekte antitumorole. Sidoqoftë, faktorë të ndryshëm konfuzë mund të ndërhyjnë në interpretimin e saktë të rezultateve të këtyre studimeve".
"Në rishikimin aktual, raporton specialistja, dy studiues identifikuan në mënyrë të pavarur 808 punime të botuara që nga prezantimi i metforminës deri në shtator 2018. Analiza përfundimtare përfshin 21 vlerësime sistematike dhe meta-analiza, për një numër të përgjithshëm prej 327 studimesh primare. Janë rivlerësuar 11 lloje kanceri, për gjithsej 206,000 raste dhe më shumë se 13 milionë individë me DM2. Rëndësia statistikore e të dhënave të ekstraktuara u nda në katër nivele (të forta, shumë sugjeruese, sugjeruese, të dobëta) në bazë të ndryshoreve, si: niveli i probabilitetit, numri i rasteve të studiuara, shkalla e heterogjenitetit brenda studimeve dhe mungesa e efektit të studimeve të vogla.
"Nga kombinimi i këtyre ndryshoreve", vëren Galetta, "demonstrohet qartë vetëm ulja e rrezikut të kancerit të pankreasit dhe, në një mënyrë shumë sugjeruese, rritja e mbijetesës në kancerin kolorektal. Efektet e tjera mbrojtëse, siç është incidenca e përgjithshme e të gjitha kancereve, janë prova më të dobëta".
"Karakteristikat antitumorale të metforminës mund të lidhen me uljen e hiperglicemisë, një mjedis i favorshëm për qelizat kancerogjene që përdorin glikolizën anaerobe si burim të preferuar të energjisë", komenton endokrinologu. "Përveç kësaj, veprimi i metforminës bëhet përmes enzimës proteine kinazë të aktivizuar nga AMP (AMPK). Përmes kësaj rruge enzimatike dhe gjithashtu përmes zvogëlimit të sinjalit mTOR, supozohet se metformina mund të ketë një veprim anti-përhapës në qelizat e kancerit, përveçse përmes uljes së niveleve të insulinës dhe IGF-I. Aktivizimi i AMPK gjithashtu pengon sintetizimin e acideve yndyrore dhe karboksilazën e acetil-CoA, me zvogëlimin pasues të përhapjes së qelizave". Megjithëse përfundimet e këtij rishikimi të literaturës janë potencialisht interesante, vëren Galeta, rezultatet duhet të interpretohen me kujdes për shkak të cilësisë së dobët metodologjike të studimeve të përfshira.
"Gjatë EASD për vitin 2017, u trajtua çështja e rolit të mundshëm antitumoral të metforminës dhe, edhe me atë rast, u konkludua se të dhënat në dispozicion nuk ishin përfundimtare", shton ajo. "Shumë nga mbi 100 studime klinike të nisura mbi marrëdhënien metforminë-kancer nuk janë përfunduar ende, por të dhënat e para ishin zhgënjyese, siç është mungesa e përfitimit terapeutik të metforminës në pacientët me kancer pankreatik (Kordes S, et al. Lancet Oncol 2015). I njëjti përfundim mund të lexohet në Standardet Italiane (AMD-SID 2018), ku raportohen studime që flasin për një lidhje të favorshme midis përdorimit të metforminës dhe incidencës/mbijetesës së tumoreve, por theksohet interpretimi i kufizuar i këtyre studimeve dhe nevoja për marrjen e konfirmimeve përmes studimeve klinike me përzgjedhje rastësore", përfundon Galeta.
Front Endocrinol. 2019;10:617. doi:10.3389/fendo.2019.00617
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31620081